ΓΝΩΡΙΜΙΑ ΜΕ ΤΑ ΦΥΣΙΚΑ ΔΙΑΚΟΣΜΗΤΙΚΑ ΠΕΤΡΩΜΑΤΑ

Διακοσμητικά πετρώματα χαρακτηρίζονται όλοι οι φυσικοί λίθοι, οι οποίοι εξορύσσονται σε λατομεία που διανοίγονται σε γεωλογικούς σχηματισμούς, οι οποίοι έχουν τα απαιτούμενα αισθητικά και τεχνικά χαρακτηριστικά για την παραγωγή τελικών προϊόντων κατάλληλων για εφαρμογές στην οικοδομική, σε έργα αστικού σχεδιασμού και γενικότερα στην αρχιτεκτονική και διακόσμηση.
Κάθε διακοσμητικά πετρώματα, ως φυσικός λίθος, αποτελείται από ορυκτά που ποικίλουν, κατά περίπτωση, και τα οποία έχουν συσσωματωθεί με τη βοήθεια, συνήθως, ορυκτής συγκολλητικής ύλης.
Το είδος των ορυκτών που περιέχονται σε κάθε πέτρωμα, η ποσοτική τους αναλογία στην ορυκτολογική του σύσταση, η δομή τους, το χρώμα τους, η κοκκομετρία τους και ο τρόπος και ο βαθμός συσσωμάτωσής τους διαμορφώνουν, τελικά, τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του κάθε υλικού.
Για αυτό και τα φυσικά διακοσμητικά πετρώματα, ως υλικά που τα δημιούργησε η φύση, δεν έχουν τυποποιημένες μορφές και χαρακτηριστικά, όπως συμβαίνει με όλα τα υλικά βιομηχανικής παραγωγής. Αντίθετα, ως φυσικά υλικά, έχουν το καθένα τη δική του προσωπικότητα ,αφού η μορφή, ο χρωματισμός και γενικότερα τα αισθητικά, τα ποιοτικά και τα τεχνικά χαρακτηριστικά του κάθε υλικού εξαρτώνται όχι μόνο από την ορυκτολογική του σύσταση, αλλά και από τη διαδικασία σχηματισμού του, δηλαδή από παράγοντες πολύ διαφορετικούς, ανάλογα με τις γεωλογικές εποχές και τις εκάστοτε συνθήκες στις διάφορες γεωγραφικές ζώνες.
Τα φυσικά διακοσμητικά πετρώματα, επομένως, θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν και ως υλικά με ονομασία προέλευσης, αφού είναι σπάνιο, έως πρακτικά αδύνατο, να βρεθούν δύο ακριβώς ίδια υλικά, που να προέρχονται από διαφορετικές γεωγραφικές περιοχές.

Πώς ταξινομούνται τα φυσικά διακοσμητικά πετρώματα
Η πληθώρα των φυσικών διακοσμητικών πετρωμάτων που υπάρχει, σήμερα, στην αγορά ταξινομείται σε διάφορες επιμέρους κατηγορίες .είτε με επιστημονικά κριτίρια (γεωλογική-πετρογραφική ταξινόμηση), είτε με εμπορική.
 
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ
Κατά την επιστημονική ταξινόμηση των διαφόρων πετρωμάτων, λαμβάνοντας υπόψη ο τρόπος σχηματισμού τους, η πετρογραφική τους ανάλυση και η ορυκτολογική τους σύσταση. Πιο συγκεκριμένα, τα διακοσμητικά πετρώματα, ανάλογα με τον τρόπο σχηματισμού τους, ταξινομούνται στις παρακάτω τρεις κατηγορίες:

Ιζηματογενή πετρώματα. Η κατηγορία αυτή περιλαμβάνει πετρώματα που σχηματίστηκαν από αποθέσεις προϊόντων α π ο σ ά θ ρ ω σ η ς ( εύθρυπτα ή ευδιάλυτα υλικά ) άλλων πετρωμάτων, τα οποία προϋπήρχαν σε άλλες θέσεις του φλοιού της γης.).Tα υλικά αποσάθρωσης, που δημιουργήθηκαν με την επίδραση διαφόρων παραγόντων (νερό, θερμοκρασιακές μεταβολές, άνεμος κ.α) απομακρύνθηκαν από την αρχική τους θέση-κυρίως με το νερό της βροχής-και μετακινήθηκαν σε κατάλληλους για απόθεση (ιζηματογένεση) χώρους ( γεωσύγκλινα), όπου ακολούθησε η διαγένηση, δηλαδή μία διαδικασία μεταβολών στο αρχικό ίζημα, κατά τη διάρκεια των γεωλογικών αιώνων, που το μετέτρεψαν τελικά, σε συμπαγές πέτρωμα.

Στην κατηγορία αυτή κατατάσσονται τα διάφορα είδη ασβεστόλιθων (limestones), οι τραβερτίνες (travertines), ταονυχομάρμαρα (onyx marbles), τα λατυποπαγή πετρώματα (breccias) και οι ψαμμίτες (sandstones).

Εκρηξιγενή πετρώματα Τα πετρώματα αυτής της κατηγορίας σχηματίστηκαν από μάγμα που προήλθε από τα έγκατα της γης και το οποίο ψύχθηκε και στερεοποιήθηκε είτε σε μεγάλο βάθος κάτω από την επιφάνια της γης, είτε στην επιφάνεια της (ηφαίστεια). Ανάλογα με τις συνθήκες κάτω από τις οποίες στερεοποιήθηκε το μάγμα, τα εκρηξιγενή πετρώματα διαχωρίζονται σε δύο μεγάλες υποκατηγορίες:
Πλουτωνίτες (plutonic rocks), τα πετρώματα, δηλαδή , που σχηματίστηκαν από εγκλωβισμό και ψύξη-στερεοποίηση του μάγματος κάτω από την επιφάνεια της γης.
Ηφαιστίτες ( volcanic rocks), όπως ονομάζονται τα πετρώματα που σχηματίστηκαν από λάβα ηφαιστείων που εκχύθηκε στην επιφάνεια της γης, όπου και στερεοποιήθηκε. Στην υποκατηγορία των πλουτωνιτών κατατάσσονται οι πραγματικοί γρανίτες, οι συηνίτες, οι διορίτες, οι γάββροι, οι περιδοτίτες κ.α., ενώ στην υποκατηγορία των ηφαιστιτών κατατάσσονται οι τραχείτες, οι ανδεσίτες και πορφυρίτες, οι δακίτες, οι βασάλτες κ.α.
Μεταμορφωμένα πετρώματα: Τα πετρώματα αυτής της κατηγορίας, πολλά από τα οποία παρουσιάζουν σαφή σχιστότητα ( κρυσταλλοσχιστώδη πετρώματα), σχηματίστηκαν από προϋπάρχοντα ιζηματογενή ή εκρηξιγενή πετρώματα, που υπέστησαν καθολική ή μερική μεταμόρφωση, δηλαδή μια σειρά φυσικών και γεωχημικών μεταβολών, κατά τη διάρκεια των γεωλογικών αιώνων, υπό την επίδραση υψηλών πιέσεων, λόγω τεκτονικών φαινόμενων, ή/και μεγάλων θερμοκρασιών, ή/και αερίων και θερμών διαλυμάτων.
Στην κατηγορία αυτή περιλαμβάνονται τα γνήσια μάρμαρα και διάφοροι κρυσταλλικοί ασβεστόλιθοι, οι σχιστόλιθοι(slates), οι γνεύσιοι, οι χαλαζίτες κ.α.
 
Τα πετρώματα κάθε μιας από τις παραπάνω μεγάλες κατηγορίες, με ιδιαίτερα ονόματα το καθένα ταξινομούνται περαιτέρω σε υποκατηγορίες, ομάδες, τύπους, ανάλογα με τα αποτελέσματα πετρογραφικών αναλύσεων αντιπροσωπευτικών δειγμάτων, καθώς και χημικών αναλύσεων, εφόσον αυτές απαιτούνται. Με την πετρογραφική ανάλυση των δειγμάτων (συνήθως εξέταση λεπτών τομών στο μικροσκόπιο), προσδιορίζονται, ποιοτικά και ποσοτικά, διάφορα δεδομένα που αφορούν τα επιμέρους ορυκτά που συνθέτουν το πέτρωμα (είδη ορυκτών, ποσοτική αναλογία, μέγεθος κρυστάλλων, συγκολλητικό υλικό κ.α.), έτσι ώστε να είναι δυνατός ο επιστημονικός προσδιορισμός του είδους του πετρώματος με βάση σχετικά πρότυπα διαγράμματα.
Σημειώνεται ότι για τα εκρηξιγενή πετρώματα, ειδικότερα, υπάρχουν συγκεκριμένα κριτήρια που πρέπει να λαμβάνονται υπόψη κατά τον προσδιορισμό του τύπου ενός πετρώματος, όπως το μέγεθος των κόκκων, η περιεκτικότητα του σε χαλαζία, η σύσταση των αστρίων, τα άλλα βασικά του ορυκτά, η χημική σύσταση κ.α. Ωστόσο, είναι ιδιαίτερα δύσκολο να οριστεί με ακρίβεια το είδος ενός εκρηξιγενούς πετρώματος γιατί δεν υπάρχουν σαφή όρια ανάμεσα στους διαφόρους τύπους, ενώ είναι πιθανές και αναμενόμενες διάφορες παραλλαγές στη σύσταση τους. Γι αυτό, άλλωστε, στο <<Λεξικό των Εκρηξιγενών Πετρωμάτων>> του De Larouziere (1989) περιλαμβάνονται 877 ονομασίες τέτοιων πετρωμάτων (89 γρανίτες, 134 γάββροι, 108 συπνίτες, 104 περιδοτίτες, 95 βασάλτες)
Η πετρογραφική εξέταση των φυσικών διακοσμητικών πετρωμάτων, προβλέπεται στη σχετική πρότυπη Ευρωπαϊκή προδιαγραφή ΕΝ 12407:2000 και είναι σημαντική όχι μόνο για την επιστημονική τους ταξινόμηση, αλλά και για την ανάδειξη των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών του κάθε υλικού, που επηρεάζουν τη συμπεριφορά τελικών προϊόντων που προέρχονται από αυτό (μηχανική, φυσική, χημική), κάτω από διάφορες συνθήκες.

Αναδημοσίευση από το περιοδικό
Architectural STONE ANNUAL
Εκδότης : BUSINESS DATA ΕΠΕ
Φαβιέρου 24-26 Αθήνα
Τηλ.: 210-5241394